"оюун ухаан", үндэсний үзэл, Мэйжийн шинэчлэл, өрнө дорнын үзлийн ялгаа, соёл, хөгжил 

As mentioned above, аmong the campaigners for Japanese enlightenment in the early Meiji
era, Nishi Amane was prominent for his philosophical achievements. He introduced European
philosophy into Japan, especially the positivism of Auguste Comte and the utilitarianism of John
Stuart Mill. The academic philosophy of modern Japan owes its origins to him. For this reason,
Nishi is often called “the father of philosophy in Japan. According to Nishi, every human being,
however uncivilized he/she may be, possesses the same nature (性). Human nature embraces
“為群ノ性 (igun no sei: nature to build society)” and all elements essential to maintain and
develop a society, such as morality and law, can be. Though a Confucian by upbringing, Nishi
Amane became thoroughly committed to Western intellectual values in his programs for the
new Japanese society. In his roles of teacher, writer, and government administrator, he was
influential at one of the most critical times in Japan’s history. 

Япончууд орчин үеийн өндөр хөгжилтэй орон болох үндсээ Мэйжийн
шинэчлэлээр тавьсан бөгөөд 1868 онд хаант засгаа сэргээн тогтоосон тус шинэчлэлийг
удирдсан нэгэн залуу самурай засгийн газрыг түлхэн унагажээ. Үүний үр дүнд 1880-аад
оны дунд үе гэхэд уламжлалт нийгмийн бүтэц бүхэлдээ задраад зогсохгүй шинэ бүтэц бий
болсноос гадна цаашид хурдацтай хөгжих улс төр, эдийн засаг, оюун санааны хөрс нэгэнт
бий болсон байв. Өөрчлөлт шинэчлэлтийг дагасан үйл ажиллагааны дагуу философийн
шинэчлэлийн зорилго нь нэр томъёоны нэршил, засвараас эхлээд ямар үзэл сургаал шинэ
нийгмийг бий болгоход түлхэц болох вэ? гэдэгт мөн чанар нь оршиж байв. Энэ үйл явцад
буюу орчин үеийн нийгэм бий болоход оюун санааны түүчээ болсон олон философич
төрөн гарсны нэг нь Ниши Аманэ мөн билээ.